Als ondernemer hoor je accountants vaak over voorafbetalingen. Maar waarom zijn ze zo belangrijk? Wat gebeurt er als je te weinig betaalt? En wat als je per ongeluk te veel hebt betaald?
Veel van onze klanten hebben in grote lijnen wel een idee, maar wil je toch graag wat meer duidelijkheid over hoe voorafbetalingen precies werken? In dit artikel beantwoorden we de meest gestelde vragen, zodat je precies weet hoe je hiermee om kunt gaan.
Wat zijn voorafbetalingen?
Voorafbetalingen zijn eigenlijk een voorschot op de te betalen belastingen op de inkomstenbelasting van zelfstandigen en vennootschappen. Met andere woorden: een zelfstandige of vennootschap wordt verondersteld om gedurende het jaar reeds gespreid de verschuldigde vennootschapsbelasting te betalen. Dit is geen verplichting, maar wanneer je dit niet of onvoldoende doet, zal je een boete moeten betalen in de vorm van een vermeerdering op de belastingen.
Hoe gaat dit in zijn werk?
Om voorafbetalingen te doen, moet je een inschatting maken van hoeveel belastingen je ongeveer moet betalen. Dit is gebaseerd op:
- Het resultaat van het vorige boekjaar.
- Verwachtingen voor het huidige jaar (bijvoorbeeld hogere of lagere opbrengsten of kosten, investeringen, investeringsaftrek).
Je accountant volgt je resultaat tijdens het jaar op. Bespreek daarom je verwachtingen, zodat hij of zij hiermee rekening kan houden.
Omdat het lastig is om aan het begin van het jaar precies te weten hoeveel belasting je zult moeten betalen, zijn de voorafbetalingen verdeeld over vier momenten. Zo kun je in de loop van het jaar je inschattingen en betalingen nog aanpassen.
De deadlines voor voorafbetalingen zijn:
- 10 april (1e schijf)
- 10 juli (2e schijf)
- 10 oktober (3e schijf)
- 20 december (4e schijf)
Dit zijn de algemene, richtinggevende data. Afwijkingen zijn mogelijk. Zo zal in 2025 de laatste voorafbetaling op 22 december vallen, omdat 20 december geen werkdag is. Elk jaar worden de exacte data door de belastingdienst gecommuniceerd zodat er geen verwarring is.
Banken hebben verwerkingstijd nodig, dus betaal niet op het laatste moment. Betalingen die na de vervaldag toekomen op de rekening van de dienst Voorafbetalingen worden automatisch gebruikt voor het volgende kwartaal.
Wat gebeurt er als je niet voorafbetaald?
Als je geen of te weinig voorafbetalingen doet, krijg je een boete in de vorm van een verhoging op je belastingen. Voor aanslagjaar 2025 bedroeg dit maar liefst 9%. Voor aanslagjaar 2026 zakt het hoogstwaarschijnlijk weer tot 6,75%, zowel in de vennootschapsbelasting als in de personenbelasting (dit percentage wordt bepaald op basis van de rente van de Europese Centrale Bank). Concreet wil dit zeggen dat wanneer je over inkomstenjaar 2025 €1000 belasting moest betalen, dit opgetrokken wordt naar €1067,5. Voldoende voorafbetalen blijft dus zeker nodig.
Hoe de belastingvermeerdering vermijden?
Voorafbetalingen verminderen de belastingvermeerdering die je moet betalen. Hoe eerder je betaalt, hoe groter de vermindering. Hieronder vind je een tabel met de data van de schijven en het bijhorende voordeel.
| Schijf | Deadline | Vermindering AJ 2026 (%) | Vermindering AJ 2025 (%) |
|---|---|---|---|
| Voorafbetaling 1 | 10/4 | 9% | 12% |
| Voorafbetaling 2 | 10/7 | 7,5% | 10% |
| Voorafbetaling 3 | 10/10 | 6% | 8% |
| Voorafbetaling 4 | 20/12 | 4,5% | 6% |
| Vermeerdering | 6,75% | 9% |
TIP: Uit bovenstaande tabel blijkt dat het voordeliger is om het grootste deel van de voorafbetalingen in het begin van het jaar te doen. Met 75% van het totaalbedrag kun je de boete bijna volledig vermijden. De laatste twee schijven kun je gebruiken om je betalingen bij te sturen. Wacht dus niet tot het einde van het jaar om alles te betalen.
Enkele voorbeelden van toepassing op een vennootschap
Voorbeeld 1:
Stel we verwachten in het begin van het inkomstenjaar 2025 een belasting van €1000 te moeten betalen. Bij de aangifte blijkt onze inschatting correct. Onze belastingvermeerdering bedraagt dus €67,5 (6,75%*1000). Als we niet zouden voorafbetalen moeten we deze boete bovenop onze te betalen belastingen betalen.
Maar we kozen er in het begin van vorig jaar voor om het bedrag in gelijke stukken verdeeld over de schijven te betalen. Zo zien de betalingen en de bijhorende verminderingen er dan uit:
| Schijf | Deadline | Vermindering AJ 2026 (%) | Betaling (€) | Vermindering (€) |
|---|---|---|---|---|
| Voorafbetaling 1 | 10/4 | 9% | 250 | 22,5 |
| Voorafbetaling 2 | 10/7 | 7,5% | 250 | 18,75 |
| Voorafbetaling 3 | 10/10 | 6% | 250 | 15 |
| Voorafbetaling 4 | 20/12 | 4,5% | 250 | 11,25 |
| Totaal | 1000 | 67,5 |
Onze totale vermindering bedraagt dus ook €67,5, net zoals de vermeerdering die we hierboven berekenden. We hebben de belastingvermeerdering dus volledig kunnen vermijden.
Dit toont aan dat tijdig en gespreid betalen voordelig is.
Voorbeeld 2:
We gaan uit van dezelfde situatie als hierboven, maar we beslissen om alles in de eerste schijf te betalen. Door dit te doen, betalen we maar 75% van het bedrag om dezelfde vermindering te bekomen.
| Schijf | Deadline | Vermindering AJ 2026 (%) | Betaling (€) | Vermindering (€) |
|---|---|---|---|---|
| Voorafbetaling 1 | 10/4 | 9% | 750 | 67,5 |
| Voorafbetaling 2 | 10/7 | 7,5% | 0 | 0,0 |
| Voorafbetaling 3 | 10/10 | 6% | 0 | 0,0 |
| Voorafbetaling 4 | 20/12 | 4,5% | 0 | 0,0 |
| Totaal | 750 | 67,5 |
Ook hier zal de belastingvermeerdering (67,5% * 1000 = 67,5) volledig geneutraliseerd worden door de vermindering door de voorafbetaling. We moeten bij de afrekening van de belastingen dus geen boete betalen, enkel het nog verschuldigde bedrag van de te betalen belasting (1000 – 750 = 250 nog te betalen).
Voorbeeld 3:
We verwachten in het begin van het inkomstenjaar 2025 een belasting van €1000 te moeten betalen. We verdelen dit bedrag in gelijke stukken en betalen elke schijf evenveel. Tijdens het jaar maken we onverwacht meer winst. We sturen onze voorafbetalingen in de tweede helft van jaar bij en betalen de rest van de verwachte belastingen bij. De voorafbetalingen en de bijhorende verminderingen zien er als volgt uit:
| Schijf | Deadline | Vermindering AJ 2026 (%) | Betaling (€) | Vermindering (€) |
|---|---|---|---|---|
| Voorafbetaling 1 | 10/4 | 9% | 250 | 22,5 |
| Voorafbetaling 2 | 10/7 | 7,5% | 250 | 18,75 |
| Voorafbetaling 3 | 10/10 | 6% | 750 | 45 |
| Voorafbetaling 4 | 20/12 | 4,5% | 750 | 33,75 |
| Totaal | 2000 | 120 |
Wanneer we niets hadden gedaan, hadden we een belastingvermeerdering van €135 (2000 * 6,75%). Ook al hebben we het volledige bedrag belastingen voorafbetaald, toch blijken onze verminderingen te weinig. We zullen het verschil van €15 nog moeten betalen (€135-€120) als boete. De oorzaak hiervan is dat we pas in de tweede jaarhelft onze voorafbetalingen hebben aangepast.
Dit laat zien dat tijdig en goed plannen van voorafbetalingen belangrijk is.
Hoe hou ik mijn cashflow onder controle?
Het kan erg oncomfortabel zijn om alles in één keer te betalen. Je cashflow (banksaldo) daalt plots met een groot bedrag, terwijl je mogelijk nog andere betalingen moet doen.
- Gespreid betalen (binnen een schijf): stel een vaste opdracht in op je bankrekening om periodiek een bedrag over te maken. De data van de schijven de uiterste betaaldata zijn. Met andere woorden, alles wat het voor 10/4 betaalt, telt mee voor de eerste schijf. Zo kan je dus gedurende enkele maanden een kleiner bedrag betalen.
- Hulp van de bank: uw bank kan voor een financiering zorgen. U betaalt deze financiering terug doorheen het jaar.
Wat als ik te veel voorafbetaalde?
Bovenstaande voorbeelden belichten vooral wat er gebeurt als je onvoldoende voorafbetaald hebt. Maar uiteraard kan het ook voorvallen dat je te veel voorafbetaalde. Er zijn dan drie opties:
- Niets doen: het overschot wordt automatisch terugbetaald, maar dit gebeurt pas na de afrekening van het boekjaar. Het kan dus even duren en je krijgt er geen rente over.
- Het overschot terugvragen: Je kan het overschot terugvragen aan de fiscus. Houd er rekening mee dat dit eventueel verrekend kan worden met andere openstaande schulden.
- Het overschot meenemen naar volgend jaar: Je kan het overschot overdragen naar het volgende boekjaar.
Ruim te veel betalen om met zekerheid een vermeerdering te vermijden is zeker ook niet aan te raden. Als je toch te veel hebt betaald, kies dan voor optie 2 of 3 (of een combinatie). Zorg ervoor dat dit uiterlijk drie maanden na het einde van het boekjaar is geregeld (bij een boekjaar dat samenvalt met het kalenderjaar is dit vóór 31 maart).
Nog enkele speciale situaties
- Nieuw opgerichte vennootschappen: Kleine vennootschappen die net zijn opgericht hoeven in de eerste drie boekjaren geen belastingvermeerdering te betalen bij onvoldoende voorafbetalingen. Dit betekent niet dat ze niet mogen voorafbetalen. Het is handig om toch voorafbetalingen te doen om de belastingdruk te spreiden. Uiteraard krijg je in deze periode ook geen vermindering op je voorafbetalingen.
- Het boekjaar wijkt af van het kalenderjaar: Als je boekjaar niet samenvalt met het kalenderjaar, verschuiven de data voor de voorafbetalingen. De eerste schijf moet worden betaald vóór de 10e dag van de vierde maand van je boekjaar. De volgende schijven volgen respectievelijk vóór de 10e dag van de zevende maand, tiende maand, en twintigste dag van de laatste maand.
- Afwijkende duurtijd van het boekjaar: Voor vennootschappen met een verlengd boekjaar tellen enkel de laatste vier periodes. Vennootschappen met een verkort boekjaar verliezen een aantal periodes.
We vernamen dat er enkele belangrijke wijzigingen zitten aan te komen in het nieuwe regeerakkoord die ook een impact hebben op het systeem van de voorafbetalingen vanaf 2026. We volgen dit verder op en komen hier later op terug wanneer alle details bekend zijn. Voor het lopende jaar blijft het systeem zoals hierboven beschreven.